Stress en slaap: een vicieuze cirkel

Door Ellen Bonhof

Wanneer je moe en gestrest bent, wil je waarschijnlijk maar één ding: slapen! Ieder gevoel in je lichaam wilt dat je naar bed gaat en je ogen dicht doet. Alleen om de een of andere reden kan je niet in slaap komen. En als je wel slaapt word je niet uitgerust wakker. Hoe kan dat en wat kan je eraan doen?

Waarom kan je niet slapen terwijl je moe bent?

Om te kunnen slapen is het belangrijk dat je lichaam de juiste hormonen aanmaakt. Een belangrijk hormoon om te kunnen slapen is melatonine. Dit is een stof die je lichaam zelf aan maakt vanuit de stof serotonine. En dat wordt weer gemaakt uit 5HTP. En dat weer uit tryptofaan (je kan er hier meer over lezen).

De namen van de stoffen zijn in deze niet zo belangrijk, maar waar het wel om gaat is dat je lichaam aardig wat moet doen om melatonine te maken. Punt 1 is dat je genoeg tryptofaan binnen krijgt, aangezien dit het begin van de keten is die eindigt bij melatonine. Punt 2 is dat je lichaam wel de energie moet hebben om al die stoffen om te zetten.

Alleen wanneer jij in constante staat van stress bent kun je die stoffen niet goed omzetten. Het hormoon dat jij nodig hebt om te kunnen slapen komt simpelweg niet in je lichaam ook al ben je nog zo moe.

Bij de ervaring van stress geeft het lichaam prioriteit aan andere processen. Het lichaam denkt immers dat er een gevaarlijke situatie is en dan ga je niet slapen.

Daarnaast speelt het hormoon cortisol ook een belangrijke rol. Bij het ervaren van stress maakt het lichaam dit hormoon aan om in actie te kunnen komen. Als het lichaam constant cortisol aanmaakt zal het ook lastig zijn om te slapen. Het heeft namelijk een tegenovergestelde werking aan melatonine.

Het vervelende is dat slaapproblemen de stress nog erger kunnen maken. Omdat je niet kunt slapen wordt je nog meer vermoeid, beslissingen nemen wordt moeilijk, emotioneel minder stabiel en noem maar op.

Je komt in een vicieuze cirkel terecht, waar het lastig kan zijn om uit te komen. Je zal niet alleen de oorzaak van je stress aan moeten pakken, maar ook het lichaam alle mogelijk ondersteuning geven zodat je de vicieuze cirkel van stress kan doorbreken.

Wat kun je eraan doen om de vicieuze cirkel te doorbreken?

Het allerbelangrijkste is om het probleem bij de bron aan te pakken. En dat is de bron van stress. Wat die bron is natuurlijk per persoon verschillend. Maar daarnaast zijn er nog een heleboel andere dingen die je kan doen om je lichaam te ondersteunen in het doorbreken van die vicieuze cirkel van slaapproblemen:

  • Sta vroeg op en ga naar buiten. Het zonlicht (ook al is het bewolkt) ondersteunt je natuurlijke slaap-waakritme. Doe dit het liefst tussen 6:00 en 8:30.
  • Ga het liefst twee uur voor dat je gaat slapen niet meer op een scherm. Geen TV of telefoon. Ten eerste verstoort het blauwe licht van die schermen het slaap-waakritme, maar ook de constante dopamine shots van je spelletjes of social media houden je wakker.
  • Drink minimaal 8 uur voordat je gaat slapen geen cafeïne meer. Denk erom dat veel theesoorten ook cafeïne bevatten.
  • Zorg voor een koele kamer. Warmte verstoort je nachtrust. Dus ook teveel dekens of kleding.
  • Zorg voor een goede darm gezondheid. De meeste serotonine (wat nodig is om melatonine te maken) wordt gemaakt in de darmen. Eet veel groente en laat de suiker staan.
  • Zorg voor een donkere kamer.
  • Beweeg overdag zoveel mogelijk. Doe in de avond geen intensieve trainingen meer.
  • Je slaapkamer is om te slapen. Hou telefoons en andere vormen van afleiding uit je slaapkamer.
  • Laat alcohol achterwege. Het lijkt misschien alsof je makkelijker in slaapt valt, maar de kwaliteit van slaap is niet per se goed.
  • Kalmeer je gedachten voordat je gaat slapen. Een eenvoudige ademhalingsoefening is 4 seconden inademen en 6 seconden uitademen. Doe dit tussen de 5 en 10 minuten voordat je gaat slapen.
  • Gebruik supplementen zoals magnesium. Niet iedere vorm van magnesium wordt goed opgenomen door het lichaam. Hier heb je een link naar een goede vorm van magnesium met 10% korting. Pas op met gebruik van melatonine, aangezien dit een hormoon betreft.

Hoe lastig het ook lijkt om de vicieuze cirkel van slaap en stress te doorbreken, weet dat het voor iedereen mogelijk is.